Er þetta etthvað NÝTT?

Fyrsta frétt á stöð 2 í hádeginu 11,12,07 fjallaði um lægðina (rokið) er gekk yfir landið aðfaranótt þess dags, aðalfréttaefnið í henni var eitthvað í líkingu við þetta. Fjöldi útkalla björgunarsveita var vegna fjúkandi trampólína, mér þykir það nú vera ósköp lítið fréttnæmt núorðið. Það eru fjölmargir hér á skerinu sem láta það ekki breyta neinu hjá sér að taka eitthvað mark á veðurfregnum. Því geri þeir það þurfa þeir hinir sömu að fara að hugsa um hve stórt, dýrt og umfram allt gríðarlega magnað þeir geti keypt næst. Þó vefst svolítið fyrir mér að fólk sem fætt og uppalið er hér á landi skuli láta þessa hlemmi standa úti í garði yfir háveturinn. Skil kannski að fólk telji það óþarfa notkun á heilabúinu=viskustykkinu"í flestum tilfellum" þrátt fyrir þetta tuð í mér,  hefur margsinnis verið sýnt framá að loftslagsbreytingarnar eiga eftir að magnast mikið á komandi áratugum. Fyrrnefndir veðuróvitar gætu trúlega farið til læknis og látið yfirfara INNRÉTTINGUNA sem er á milli eyrnanna.

 

Smá hugmynd að lausn ýmissa TILBÚINNA vandamála. 

Einn léttur, samt sígildur.

Einn góðan veðurdag var maður einn frá biskupsstofu, sendur hringinn í kringum landið til að kanna ástand kirkna. Norður á Akureyri er allt í lagi með kirkjuna að utan, síðan er inn kemur veitir hann gylltum seðlasíma eftirtekt, á símanum er miði sem á stendur 10,000 kr. mínútan. Hann hnyppir í kirkjuvörðinn og spyr hví mínútan sé þetta dýr, svarið var: nú dýrt er drottins orð. Sama atburðarrás gerist í öllum kirkjum suður til Selfoss, þar er einungis 1,000 kr. mínútan undrunarsvipur mannsins verður það mikill, að hann spyr ískrandi undrunarrómi. Hvers vegna er mínútugjaldið þetta lágt hér? Og svarið var rólegt og snjallt, sko HÉR ER ÞAÐ BARA INNANBÆJARSÍMTAL.

Tekið skal fram að ártal er ekki vitað.

3. Hluti reynslusögu minnar af minni fötlun, staðan í dag.

Nú orðið er þetta orðið þrælgott þ. e. viðhorf almennings, gagnvart okkur er göngum ekki heil til skógar. Þó ber ennþá á fordómum í okkar garð, nægir þar að tiltaka að æði margir líta á okkur jafn skaddaða (INNVORTIS) og útlitið bendir til. Reyndar fylgir með að raddbeiting, göngulag og jafnvel fas sé sett í samhengi við (INNIHALDIÐ)=GÁFNALJÓSIÐ.  Annars eru þessi mál að öllu framantöldu, bæði gagnvart andlega sem og líkamlega fötluðum verulega að færast í fínt lag.

 

Aftur á móti er ekki hægt að segja það sama um "kerfið" sama virðist vera hvernig fatlaðir reyna að veita sér einhverja lífsbjörg, allsstaðar eru einhverjar hindranir sem felast ýmist í tekjutengingum eða einhverri annarri forsjárhyggju. Löngu er orðið tímabært að skera þetta bótakerfi upp, einfalda það og gera gangskör í að sigta öryrkja og öryrkja í sundur. Þá á ég við að finna þann hóp sem hefur þó nokkra ef ekki mjög mikla möguleika að lokinni endurhæfingu, til þess að VINNA frekar en að hanga á "kerfinu" okkur sem þurfum á aðstoð að halda til vamsa. Mér finnst nú orðið vera hálfgert réttnefni að kalla  þetta, fátæktar-tekjutengingar og vinnuletjunarkerfi nú má vera að auðvelt sé að tala um þetta. Þó er manni löngu orðið svo mikið um og ó yfir því að ekkert skuli gerast í þessum efnum.  

 

Ekki er löggjafinn að hjálpa til með því að dæma þá "ólánsömu" menn sem eru að reyna að ná endum saman, verði þeim sá fótaskortur að STELA sér einum pylsupakka eru þeir dæmdir í skilorðsbundið fangelsi. Ein lítil sekt myndi bjarga mörgu ef ekki öllu, síðan eru skilyrði fyrir gjafsókn orðin það þröng að jafnvel öryrkjar=sveitarómagar eru orðnir of (ríkir) til að eiga rétt á gjafsókn.  Þá eru lögfræðingarnir ekki "gratís" tel ég mig vita að eina ráðið þegar þessum möguleika er lokað fyrir okkur (ríka) fólkinu, þá er eina ráðið að grípa til óyndisúrræða, sem varla þurfa nánari útskýringa við.

 

Ekki má gleyma þeirri stofnun þ. e. (TR)  sem er það götótt og óbilgjörn að mann með háskólagráðu þarf til að skipta við það fólk sem lendir í þeim ósköpum að ráða sig í vinnu á þeim bænum. Halda mætti að í starfslýsingu standi MUNIÐ: AÐ GERA ÞEIM ER TIL YKKAR LEITA, LÍFIÐ ÞAÐ LEITT AÐ ÞAU KOMI HELST EKKI AFTUR.

 

2.hluti reynslusögu minnar af (líkamlegri) fötlun. Innkoma út í samfélagið sem og endurhæfingin.

Er ég kom út af sjúkrastofnunum, var ég til að byrja með í föðurhúsum. Kláraði grunnskóla en á sumrin dvaldi ég á Reykjalundi, þar er gott að vera. Tók þar virkan þátt í öllu sem uppá var boðið fyrir unglingana. S. S. útreiðum, siglingum á Hafravatni á kajak og kanó, stundaði gönguferðir og fjöldamargt annað. Þar dvaldi ég mjög reglulega að meðaltali 2-3 hvert ár. í hvert skipti frá 6 vikum upp í einherja 8 eða 9 mánuði.

Árið 1988 flutti ég á sambýli sökum þess að húsnæði foreldra minna, er ekki hannað til að fötluð manneskja geti athafnað sig á því heimili. Í fyrstu var ég vistaður á heimili fyrir ósjálfbjarga einstaklinga þar var ég í 3 ár, óskemmtileg lífsreynsla var það að mínu mati þó eru ekki nema þetta mörg ár síðan þetta var svona.  1991 fékk ég pláss á sambýli þar sem hver og einn íbúi hafði eigin íbúð, þó glímdu flestir ef ekki allir við andlega fötlun sem var afskaplega niðurdrepandi. Árið 1997 keypti ég síðan litla stúdíóíbúð, þar sem ég er búsettur í dag 

Innkoma mín útí samfélagið á þessum árum uppúr 1987 var sko hreint og beint nöturleg, hver og einn sem ekki var með útlitið, röddina og göngulagið í toppstandi fékk sko ótrúlega eftirtekt og allt að því ómaklega athygli. (Aðallega frá fullorðnum) þó voru og eru börnin þannig að þau segja hlutina beint út, sem er yndislegt. Þetta nöturlega viðhorf til fatlaðra er sem betur fer á hröðu undanhaldi. Hins vegar er ekki hægt að segja það sama um það er ég vil kalla atvinnumöguleika okkar fatlaðra, sé virkilegur sjálfshjálparvilji hjá okkur (fötluðum) kemur hið opinbera og tekjutengir okkar atvinnutekjur þannig að okkur er gert nær ógerlegt að klifra uppúr fátæktargildrunni.

Reynsla mín af minni fötlun 1. Hluti slys og afleiðing.

Sumarið 1983. Nánar tiltekið 15,07. Varð ég hjólagarpur-INN þá á þrettánda aldursári fyrir þeim (hörmungum) að lenda í vinnuslysi þar sem ég var í sveit. Slys það markaði það djúp spor, bæði andlega og (aðallega líkamlega) að það tók mig þónokkuð mörg ár að vinna mig uppúr þeim djúpa öldudal.

Þar sem sá hluti heilans er flytur taugaboð (aðallega í vinstri hlið) líkamans skemmdist mikið, var ég bundinn hjólastól. Í upphafi var tvísýnt hvort að ég ætti afturkvæmt út í hið daglega amstur lífsins, þess ber að geta að slysið olli eingöngu meiðslum á höfði. Nægir að tiltaka að málið missti ég í um 6 mánaða tímabil, þá olli minn áverki því að augnalokin lömuðust og því fylgdi nær alger blinda. Síðan var ég örvhentur áður en slysið varð, ekki get ég nú sagt að það sé nú neitt auðvelt verk að skipta yfir í notkun hægri handar. Fyrr í þessari málsgrein nefndi ég að sjónin hefði nær öll farið, þó gat ég einhverra hluta vegna nýtt þá hægri, "höndina" til að lyfta augnlokinu svo glætu gæti séð. Við það (þjóðráð) kom fljótlega sár á augabrúnina, sem lagað var með aðgerð er fólst í því að færa taug úr læri uppí enni. Síðan ætla ég að tína til að ekki var nú hlaupið að því að borða með hægri hendinni, né heldur að þrífa sig að klósettferð lokinni.

 

Starfsfólk þeirra heilbrigðisstofnana (fyrst Borgarspítalans síðan Grensásdeildarinnar) er ég þurfti á að halda þetta ár sem ég var á stofnunum, sem og mín fjölskylda eiga alveg ólýsanlega miklar þakkir skildar. 

Kasta hér fram hugmynd minni.

Lét mér til hugar koma að hripa hér nokkrar línur, er kæmu (að mínu viti) hinum ört fækkandi og jafnframt stækkandi sveitarfélögum til góða. Sem sum hver kveinka sér frekar en ekki undan sívaxandi fjárskorti, tel að það væri heillaráð hjá þeim sem á annað borð hugsa um eitthvað annað en að hækka álögur á íbúana. Gaman þætti mér ef fólk sem að glímir við hvorttveggja andlega og líkamlega fötlun, fengi nú tækifær til að verða nýtir þjóðfélagsþegnar að litlu eða öllu leyti. Hugdetta mín er sú að þessir einstaklingar (skilyrt væri að sá eða sú gæti hjólað) fengju styrk og líka aðstoð frá viðkomandi sveitarfélagi, til þess að kaupa sér létta aftaníkerru og hún yrði að vera tveggja hólfa.  (ekki ósvipaða þessum vinsælu barnakerrum) Þá mætti slá tvær flugur í einu höggi, með því að hreinlega borga þeim (hinum fötluðu) er væru duglegir við að safna rusli og síðan mætti leyfa þeim að tína í leiðinni upp tómar ál/plast og gler drykkjarumbúðir. Síðan dettur mér í hug að styrknum/aðstoðinni væri hægt að ná til baka með því að rukka inn ákveðna prósentu af drykkjarumbúðainnkomu. Ágóði þeirra sveitarfélaga er myndu nýta sér þetta yrði töluverður, svo sem snyrtilegra bæjarfélag, (því glöggt er gests augað) og líka minni hreinsunarkostnaður.

 

Að lokum nefni ég að sjái lesendur hnökra við þessa hugdettu mína komi þeir þá með athugasemd.

MIKILL söknuður.

Er hérna að reyna að rembast við að koma því á framfæri er mér finnst sárlega vanta í okkar menningu núorðið. Hér á þeim árum þegar ég var UNGUR var mikið um að fólk, væri kallað einhverjum kenninefnum (sumum þótti það vera uppnefni) þá á ég við að fólk hafði auðkenni. Dæmi: bloggvinur okkar margra heitir Tómas Þóroddsson lærður kokkur, auðkenni hans var (og er í mínum augum) Tommi kokkur, hins vegar er nafn hans og föðurnafn eitthvað sem rennur auðveldlega saman við alnafna hans. Síðan var mjög algengt að nota nöfn bæjanna er viðkomandi manneskja var alin upp á Dæmi: ég er Harðarson og faðir minn var alltaf nefndur Hörður frá Hallanda (sem er bær í Flóahreppi "gamla" Hraungerðishreppi.)  Sjálfur er ég oft og einatt nefndur Eiríkur á hjólinu. Mikið finnst mér það vera orðið miður að lítið er orðið um slík kenninefni,

Óskyljanleg hegðan.

Er manneskjan orðin jafn skyni skroppin og hinir mállausu vinir mannsins (þ. e. Dýrin.)  Það er nú þannig að fólk virðist vera orðið hætt að hugsa um það að hverri gjörð fylgir afleiðing. Manni fallast nú hendur yfir þessu takmarkalausa: neyslu-einstaklings-vanvirðingarleysi. Ekki er orðið hægt að horfa á þessa annars ágætu og nauðsynlegu fréttatíma, nema að 1-2-3. og jafnvel 4 frétt fjalli um eitthvert hræðilegt slys. Þó er ótrúlegra að í öðru hverju slysi virðast aðrir vegfarendur, keyra framhjá á slíkum ofsahraða að hætta skapist af, fjalli fréttin um umferðarslys. Manni er orðið  órótt  yfir hvers vegna fólk þarf að haga sér með slíkum fávitagangi. Sjálfur þurfti ég á gestrisni heilbrigðiskerfisins að halda fyrir 24-árum síðan. Nú er ástandið orðið þannig að ég er alveg forviða yfir þessari óhemju. Auglýsi hér með eftir, einhverjum snefil af skynsemi hjá fólki, eða er máltækið: MARGUR VERÐUR AF AURUM API, KANNSKI VIÐEIGANDI Í ÞESSUM EFNUM. Nóg er af peningum, geymum þá og notum höfuðið, í eitthvað annað en að verða eins og ég í útliti eða þaðan af verra. Peningana er þá hægt að nýta til þess að bæta svo ekki sé annað en þessa hrörlegu vegi, af því óslepptu  að gera almannatryggingakerfið þannig úr garði að bótaþegar þurfi ekki að lepja dauðan úr skel.

Saga af norðan

Hjón ein er bjuggu á bæ norður í Skagafirði voru að selja sumarbústað, dag einn hringir áhugasamur kaupandi og óskar eftir því að líta á slotið. Það var nú ekki málið hann skyldi bara koma og honum yrði sýndur bústaðurinn. Daginn er hann kom hafði bóndinn ekki tíma til að sýna honum bústaðinn, svo hann sendir konuna sína með þeim áhugasama. Þegar inn í bústaðinn er komið fer maðurinn að setja útá hina og þessa galla. Svo sem að það skyldi ekki vera neinn sólpallur, og ekki gert ráð fyrir honum. Vildi geta grillað úti í góðu veðri, konan svarar dauf á svip nei því miður er þetta ekki til staðar, þá segir maðurinn(kaupandinn) og verður maður síðan að fara á bak við hús til að skíta. Þar með var hann rokinn yfir í næstu sýslu að skoða eitthvað betra, er bóndinn sér kellu sína koma heim hnuggna á svip. Spyr hann hana varlega gekk þetta ekki allt mjög vel og þá kom svarið: nei ÞETTA VAR EITTHVAÐ FÍFL AÐ SUNNAN SEM VILDI ÉTA ÚTI OG SKÍTA INNI.

Aukning í sumu.

Óskiljanlegt þykir mér að hér á Árborgarsvæðinu er verið að tala um gríðarlega aukningu á húsnæðismarkaði, Þó er lítil eða öllu heldur alger kyrrstaða í því sem heitir félagslegt húsnæði. Ekki  verður maður var mikinn vilja til að halda því húsnæði sem fyrir er í þokkalegu standi. Nei lausnin virðist felast í því að þenja byggðina út og suður, gott ef ekki norður líka. Mikið mætti hagræða, spara og líka auðvelda með því einu að vera ekki að þenjast þetta út um allt byggðarlagið kannski yrði hægara að fara á milli bæjarhluta. Síðan að lokum vil ég benda á að eitthvað myndi nú sparast í hinum sívaxandi útgjöldum sveitarfélaga.